Zdrowie psychiczne to spektrum. Nie dwa krańce – zaburzenie i jego brak. Każdy z nas może czasami doświadczyć tego, jak zaniedbane zdrowie psychiczne wpływa na nasze codzienne funkcjonowanie. Nagle organizm odmawia posłuszeństwa, tracisz poczucie sensu, puszczają Ci nerwy i trudno Ci rozpoznać samego siebie. Mamy dużo obowiązków, sięgamy po kolejne cele, staramy się ze wszystkim sobie radzić. Łatwo w tym wszystkim czasem zapomnieć o podstawowych czynnościach, które karmią naszą odporność psychiczną.
David Rock i Daniel Siegal stworzyli koncepcję talerza zdrowego umysłu. Zawiera on siedem czynności, które wykonywane codziennie pomagają zachować dobre funkcjonowanie psychiczne.
Czas skupienia
Dobrze dla naszego umysłu, gdy każdego dnia znajdzie się on w stanie głębokiego skupienia. Chodzi o moment, gdy wykonujesz swoje zadanie i jesteś nim pochłonięty. Koncentrujesz się w pełni na danej sprawie i dążysz do zrealizowania celu. Może to się wydarzyć na przykład podczas pracy lub w trakcie nauki.
Czas zabawy
To jest moment, w którym spontanicznie lub kreatywnie cieszymy się tym, czego doświadczamy. Być może odkrywamy nieznane nam wcześniej rzeczy, tworząc nowe połączenia w mózgu. Pozwalamy sobie na bycie beztroskim. Mogą to być wygłupy z bliskimi, taniec, malowanie, gry ze znajomymi lub pociechami. Cokolwiek, co daje nam radość i sprawia, że czujemy się jak szczęśliwe dziecko.
Czas na bycie z ludźmi
To moment na poczucie połączenia z otaczającym nas światem. Ludźmi, ale również przyrodą. Codzienne kontakty z drugim człowiekiem, najlepiej osobiście. Jednak jeśli nie mamy takiej możliwości, rozmowy telefonicznie również sprzyjają naszemu zdrowiu psychicznemu. Spacer po lesie w towarzystwie lubianej przez nas osoby, rozmowa z kimś bliskim, wspólny posiłek – to wszystko dobrze wpływa na nasz umysł.
Czas na aktywność fizyczną
Ten motyw powtarza się prawie wszędzie, ale nie bez przyczyny. Nasze organizmy stworzone są do tego, żeby się ruszać. Odpowiednia dawka wysiłku służy naszemu rozwojowi i dobrostanowi. Nie muszą to być oczywiście długodystansowe biegi, chociaż jeśli takie właśnie lubisz, to super. Taniec, spacer, joga, jazda na rowerze – to wszystko dobrze działa na nasze zdrowie psychiczne.
Czas koncentracji do wewnątrz
Warto znaleźć moment w ciągu dnia, w którym się zatrzymamy i spojrzymy w głąb siebie, na nasze emocje i myśli. Pomoże nam to zrozumieć, w jakim miejscu aktualnie się znajdujemy. Czasami tak długo nie przyglądamy się naszym emocjom lub myślom, że skumulowane wybuchają w pewnym momencie. Uczucia są dla nas drogowskazami i warto się im przyglądać, żeby nie iść przez życie na autopilocie. Jeśli jest to dla Ciebie nowa sprawa, są czynności, które pomogą Ci zbudować nawyk autorefleksji. Pisanie w dzienniku, zadawanie sobie pytań, joga, relaksacja oraz techniki koncentracyjne. Nie martw się, jeśli na początku nie przychodzą do Ciebie żadne emocje i myśli. Spróbuj po prostu zaobserwować co się dzieje w Twoim ciele – czy pojawiają się jakieś spięcia? Jakie myśli przychodzą Ci do głowy? „To jest nudne i mi nie wychodzi” – to też jest myśl do zaobserwowania. 😉
Czas luzu
To taki moment w ciągu dnia, gdy nie mamy żadnego celu i pozwalamy naszemu umysłowi płynąć w dowolnych kierunkach. Wędrować lub relaksować się. Taki czas, to jest prawdziwy odpoczynek dla naszego umysłu, który pozwala go naładować. Na niczym się nie koncentrujemy, nie ograniczamy. Robimy, co chcemy.
Czas snu
Sen w odpowiedniej dla nas długości to bardzo ważny element profilaktyki zdrowia psychicznego. Naprawdę, ten dodatkowy odcinek serialu lub e-mail nie są ważniejsze od Twojego zdrowia psychicznego. Gdy jesteśmy wyspani, nasz mózg funkcjonuje o wiele lepiej. Jesteśmy mniej drażliwi, łatwiej nam się skoncentrować, czyli też szybciej wykonujemy zadania. Nie warto bagatelizować snu na rzecz innych czynności.
Dbanie o znalezienie w ciągu swojego dnia chociaż chwili na każdy z tych elementów bardzo pozytywnie wpływa na nasze funkcjonowanie psychiczne. Pielęgnować nasz umysł warto nawet wtedy, gdy czujemy się bardzo dobrze, bo właśnie dzięki temu – profilaktyce – lepiej radzimy sobie z trudnościami i rzadziej doświadczamy znacznych spadków nastroju.
Pomimo tego, że te czynności cudownie wpływają na nasze zdrowie psychiczne, należy pamiętać o tym, że gdy mierzymy się z dużym kryzysem, nie możemy poradzić sobie z czymś od dłuższego czasu, doświadczyliśmy traumy lub podejrzewamy u siebie zaburzenie psychiczne – należy udać się do specjalisty. Psychiatra, psycholog czy psychoterapeuta pomogą nam uporać się z istniejącymi trudnościami.
